april 2001

INHOUD o.a.

• 0800 STERFGEVAL
• INTERVIEW MET KARDINAAL SIMONIS
  
• DE TERRA NOVA LEDENPAS: NIEUWE AANBIEDINGEN VOOR LEDEN

WAT IS UW KIJK OP HET LEVEN? "Het leven is allereerst een gave. Er is nog nooit een mens geweest die om het leven heeft gevraagd. We hebben het allemaal ontvangen. Het komt niet uit jezelf, het komt -in christelijk perspectief gezien- van God door je ouders. God heeft vanuit alle eeuwigheid gewild dat deze unieke persoon zou bestaan. Tegelijkertijd is het leven ook een opgave. Je komt niet voor niets op de wereld en een van de grote opgaven is te achterhalen wat die bedoeling van God in jouw leven is."

WANNEER WERD U VOOR HET EERST MET DE DOOD GECONFRONTEERD? "Toen ik een jaar of zes was, stierf pastoor Thomas in Lisse. Hij lag opgebaard in de kerk. Op een avond ben ik met mijn vader en moeder mee geweest naar de kist om de dode pastoor te zien. Dat vond ik heel erg mysterieus: er lag iemand en het was die iemand niet meer en toch was het hem."

WELKE ERVARINGEN MET DE DOOD WAREN INGRIJPEND VOOR U? "Toen ik zestien jaar was, viel een klasgenoot dood neer tijdens het voetbal. Dat was voor mij een hele belangrijke existentiële ervaring. Een gezonde, aardige, sportieve boerenzoon viel zo dood neer. Dat heeft mij maanden beziggehouden. Wat is nu de zin van het leven? Het leven is zo kortstondig en zo ontzettend broos. Je denkt dat je het allemaal in handen hebt, dat je een hele pief bent en je hoeft maar dit te krijgen en het is afgelopen. De dood van mijn vader en moeder was ook ingrijpend voor me. Vooral de plotselinge dood van mijn vader maakte veel indruk. Ik ervoer toen voor het eerst dat de andere kant ging trekken. Een dierbaar iemand is naar de andere kant vertrokken en ik moet daar ook een keer naar toe en hoop hem terug te zien. Wat ook een geweldige indruk heeft gemaakt, is de dood van een jonge vrouw, toen ik in het Rode Kruis Ziekenhuis aalmoezenier was.

Op de gynaecologische afdeling lag een stralende jonge vrouw, een prinses, een beauty zoals je zou zeggen. Ik vroeg haar wat zij daar deed. Ze kwam net van de wintersport en had een klein bobbeltje in haar borst. Het zou wel niets zijn. Ze bleek serieus ziek te zijn en na een half jaar was ze dood. Van die schone prinses was een uitgemergeld wezen over. Ik ben toen nog naar het mortuarium gegaan en het was hoogst ongelukkig, de mieren liepen over haar gezicht. Dat heeft een geweldige indruk op me gemaakt. Wat is een mens? En al dat verdriet er omheen. Dat blijft je bij. Wat op mij nog steeds een grote indruk maakt, zijn ongelukken en tragische gebeurtenissen, zoals een aardbeving, waarbij er grote groepen mensen zomaar worden weggevaagd."

WELKE ROL SPEELT DE DOOD NU IN UW LEVEN? "Ik denk dat je deze diep snijdende ervaringen met de dood nodig hebt om je er voortdurend aan te herinneren dat je zelf een geweldig broos leven bent. Bij het sterven van een dierbare, word je teruggeworpen op je eigen sterfelijkheid. Daarom speelt de dood in mijn leven een grote rol. Ik denk er zeker iedere dag aan en met het ouder worden meer dan vroeger. Als ik aan de dood denk, sta ik er niet te lang bij stil. Ik heb zo veel te doen, dus de gedachte ebt gauw weer weg. Wel zeg ik dan een schietgebedje van 'God geef mij een zalige dood en wees mij barmhartig.' De dood is onoverkomelijk en een van de meest belangrijke momenten in je leven, hoe vreemd het ook klinkt. Je wordt er een keer voor geplaatst. Verder ben ik me ervan bewust dat als je sterft er van je wordt gevraagd wat je nu eigenlijk van je leven hebt gemaakt. Ik koppel dood en oordeel samen."

HOE HELPT U NABESTAANDEN? "Ik probeer nabestaanden nabij te zijn en dan moet ik tot mijn schaamte zeggen dat ik te weinig tijd heb.

Ik bel wel eens op naar mensen die een sterven hebben te verwerken, maar dat doe ik te weinig. Het is nabijheid, mensen een hart onder de riem steken en troosten. Waar uw man of vrouw is, is het werkelijke leven. Dit leven is voorbijgaand. We doen net alsof dit hier op aarde het echte leven is, en als er al iets na dit leven zou komen, dan zou het een doekje voor het bloeden zijn, terwijl het precies andersom is. Dit leven is voorbereiding, daarna begint pas het echte leven. Dat is de grote moeilijkheid: we hebben hier geen voorstelling van. Of zoals Paulus zegt: 'wat geen oog heeft gezien, wat geen oor heeft gehoord, wat in geen mensenhart is opgekomen'. Ja dat is dan het volledige geluk. Ik kan daar geen omschrijving van geven, maar het is voor mij wel realiteit. Ik kan me onmogelijk voorstellen dat een mens die een volstrekt uniek 'ik' is en onvoorstelbaar veel meemaakt in zijn leven zomaar verdwijnt. Dus dat 'ik' van ons is geborgen in de palm van Gods hand. De dood blijft een sprong in het duister, maar ik weet, ik kom in barmhartige handen terecht."

HEBT U IDEEËN OVER UW EIGEN UITVAART? "Ik wil dat het ordentelijk gebeurt en dat er een eucharistieviering is volgens de Heilige liturgie van de kerk. Wat mij betreft, en ik heb dit niet op schrift gezet, zou ik het liefst Gregoriaans gezang willen hebben, gecombineerd met liederen gezongen door de gelovigen. Verder wil ik begraven worden, dat is de natuur. Ik kom uit deze aarde voort. 'Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren.' Ik vind een crematie, en dat klinkt een beetje paradoxaal, een koude plechtigheid. Emotioneel en rationeel heb ik dus veel meer met begraven worden. Als nabestaande kun je ook het graf van dierbaren bezoeken. Zelf probeer ik eens per jaar het graf van mijn vader en moeder te bezoeken. Ik krijg wel eens vragen over verrijzenis en een lichaam dat in as is veranderd en is verstrooid. God is bij machte om van stenen kinderen van Abraham te maken. Met de verrijzenis van doden heb ik geen moeite. God doet dat op Zijn wijze."