december 1998

INHOUD o.a.

• DOOD & SPELEN: EEN INTERVIEW MET HENK WESTBROEK

'Alle zijn is tot niet-zijn geschapen'

SPEELT DE DOOD EEN ROL IN UW LEVEN? Vanaf mijn jeugd heeft de dood een belangrijke rol in mijn leven gespeeld omdat ik als kind van een jaar of zes een lijk in de Vecht zag drijven - een beeld dat tot de dag van vandaag op mijn netvlies gebrand staat. Na mijn jeugd heb ik de dood niet kunnen ontlopen omdat helaas een groot deel van mijn familie overleden is, waardoor ik al heel wat keren in het crematorium heb mogen speechen. Dat is leuker dan er verbrand worden natuurlijk, maar tegelijkertijd een van de afschuwelijkste plekken om zelf een spreekbeurt te mogen houden. Een van mijn beroepen is zanger dus als ik goed mijn best doe dan klappen mensen na een voorstelling. Als ik tijdens een begrafenis goed mijn best doe met een praatje, dan huilen ze en dan kost het me moeite om zelf niet mee te gaan doen.

VINDT U DE DOOD OOK TERUG IN UW WERK? Juist omdat ik zo vaak en onaangenaam met de dood geconfronteerd ben vind je het onderwerp prominent terug in mijn liedjes. Op mijn laatste CD 'Westbroek' gaan er zelfs twee liedjes over de dood. Het eerste begint met de regels 'De dood stapte onverwacht naar binnen en van schrik stonden alle harten stil. Ze begonnen weer heftig te kloppen toen de dood zei: 'Raad eens wat ik wil?'' De rest van de tekst zal ik iedereen nu besparen, maar het is een grappig lied met de dood als hoofdrolspeler en held. Ik heb ook een liedje geschreven dat serieuzer van aard is op deze plaat. Een soort collage uit de speeches die ik tijdens begrafenissen sprak. Zelfs daar heb ik een geestig lied van weten te maken, maar een met een bloedserieuze ondertoon.

Omdat ik recent nogal succesvol geweest ben met een liefdesliedje dat 'Zelfs je naam is mooi' heet, is me nu al een paar keer gevraagd dat lied op begrafenissen te komen zingen maar dan met een aangepaste naam. Dus dan moet ik geen 'Julia' zingen, maar bijvoorbeeld Jan of Ivonne, dat ligt aan de naam van de dode. Ik doe dit soort optredens trouwens niet. Geld willen verdienen aan het verdriet van anderen ligt niet in mijn aard en het spreekt dat dit soort optredens niet lollig zijn om te doen. Twee redenen om deze beker aan mij voorbij te laten gaan.

HEEFT DE DOOD EEN ZIN VOOR U? OF GEEFT U ZELF ZIN AAN DE DOOD WAARDOOR U DE DOOD WAT MAKKELIJKER KUNT ACCEPTEREN? Ik ben niet gelovig, dus ik ben ook niet in staat om het bestaan van een hemel of een hel te accepteren. "Uit stof en as zijn we gemaakt, tot stof en as zullen we wederkeren" is mijn overtuiging die trouwens uit de bijbel komt, want hoewel ik niet religieus ben kan ik bijvoorbeeld aardig uit de voeten met de meeste tien geboden. Ik heb me voorgenomen de dood - als ie langs komt - te accepteren zoals ie is, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ik realiseer me ook dat ik alsmaar pogingen doe om hem te ontlopen door bijvoorbeeld niet al te ongezond te leven en altijd keurig links en rechts en dan weer links te kijken voordat ik een weg oversteek. Dat gaat dan ook weer niet zo ver dat ik bijvoorbeeld aan sport doe om mijn leven wat te rekken. Erger dan de dood lijkt me de situatie dat je geestelijk al gestorven bent voordat het lichaam zich daarbij aanpast. Ik ben als de dood voor dementeren.

DENKT U WEL EENS AAN UW EIGEN DOOD? HEBT U SPECIFIEKE GEDACHTEN OVER UW EIGEN UITVAART? HEEFT U NU AL MAATREGELEN GENOMEN VOOR UW EIGEN UITVAART? Ik denk niet elke dag maar toch wel met enige regelmaat aan de dood. Daarom heb ik mijn uitvaart per testament geregeld. Een sobere plechtigheid, met een goed troostrijk feest na afloop voor de mensen van wie ik bij leven en welzijn hield. Ooit heb ik zelfs mijn eigen grafschrift geschreven vanuit de gedachte dat vriend en vijand zich erin zouden moeten kunnen vinden. Het luidt dan ook: Hier ligt Henk. Een Godsgeschenk! Omdat een overleden oom van mij doodgraver was en per testament liet vastleggen dat na zijn dood zijn polsen zouden worden doorgesneden omdat hij oprecht in de overtuiging leefde bewijzen te hebben dat mensen wel eens levend begraven zijn, neem ik geen enkel risico; crematie dus.

HOE DENKT U NU OVER DE DOOD? IS DIE GEDACHTE OOIT ANDERS GEWEEST? ZIJN ER SPECIFIEKE MOMENTEN IN UW LEVEN OF WERK DIE DAAR EEN STERKE INVLOED OP HEBBEN GEHAD? Ik heb bij mijzelf wel eens bespeurd dat ik graag lach om grapjes over de dood en die zelf ook met genoegen maak. Ik vermoed, zonder nou gelijk Rene Diekstraatje te willen spelen, dat dat een manier is om de angst voor de dood hanteerbaar te maken. Want laat ik eerlijk zijn een wortelkanaalbehandeling zonder verdoving lijkt me aangenamer. Tot mijn grote ontsteltenis heb ik verder moeten ervaren dat het respect voor overledenen vaak groter is dan voor de levenden. Deze constatering heeft - en ik weet dat het gek klinkt maar het is echt waar - zelfs een rol gespeeld bij het kiezen van de naam voor de lokale politieke partij waar ik fractievoorzitter van ben. Leefbaar Utrecht. Plotseling herinner ik me een gedicht van wijlen mijnheer Bloem dat ik intens mooi vind omdat een regel eruit zo onbetwistbaar waar is, hoewel weinig vrolijk van gedachte. 'Alle zijn is tot niet - zijn geschapen. Al vanaf de moederschoot' Over dat soort zinnen kan ik uren nadenken, maar om nou te zeggen dat ik dat graag doe: nee!