Misschien ligt het aan de eeuwwisseling die bijkans tastbaar voor ons ligt, maar zelden heeft de dood zo'n belangrijke rol gespeeld in het dagelijkse leven. Niets is zo zeker als de dood. We worden er dagelijks mee geconfronteerd, weliswaar niet altijd in directe omgeving maar zeker in de wereld om ons heen. En die wereld wordt alleen maar groter en onze participatie daarin intensiever. Radio, televisie en schrijvende pers zijn in staat live verslag te doen van gebeurtenissen die ver van ons bed schijnen te liggen. Als kerngezond en welvarend mens zijn wij daarmee ooggetuige van oorlogen, rampen, hongersnoden en terreurdaden. Wij zijn aanwezig bij de dood van anderen. Maar in hoeverre maakt de dood deel uit van ons eigen leven? Welke invloed heeft hij op ons dagelijks doen en laten?
Uitvaartmagazine Terra Nova interviewt een aantal bekende Utrechters die door hun werk faam hebben verworven. Hoe staan zij tegenover de dood van henzelf en van anderen. Welke invloed heeft de dood op hun werk en leven. Het eerste interview is met Herman van Veen. Gevierd zanger, schrijver, cabaretier, maar bovenal kenner en beschrijver van gevoelens van al dat leeft op deze aarde.

Herman van Veen is moeilijk bereikbaar gedurende de zomer van 1996. Tijdens en na zijn vakantie bereidt hij zich voor op de theatershow die dit najaar in première gaat. Een mondeling interview zit er dan ook absoluut niet in. Eigenlijk liever helemaal geen interviews. "Herman moet zich concentreren," vertelt Roger Hendriks, zijn prive-secretaris. We begrijpen het volkomen, maar toch maar weer eens bellen. Na enig aandringen plotseling een verrassend snel 'ja'. Maar dan wel een schriftelijk interview als het kan. Dat kan. We zijn allang blij.

WELKE ROL SPEELT DE DOOD IN UW LEVEN? Het is mijn enige zekerheid.

SPEELT DE DOOD EEN ROL IN UW WERK? OP WELKE MANIEREN UIT DE ROL ZICH? Omdat de dood mijn enige zekerheid is moet ik hem wel tegenkomen in mijn werk. Maar ik heb geen angst voor de dood, wel voor de pijn die die nalaat. Pijn van anderen en van mezelf, die ik zoek en ook wel terugvind bij mezelf. De ultieme clownsact, die complete omkering, speelde ik geloof ik, toen ik als 23-jarige bij mijn eigen begrafenis was. En dat wat je als jongeling speelt en denkt, neem je je hele leven mee.

VEEL MENSEN ERVAREN DE DOOD ALS EEN BEDREIGING. DOOR DE BEWUSTE KEUZE VOOR BIJVOORBEELD EEN RELIGIE WETEN

ZE DEZE BEDREIGING BINNEN HUN EIGEN BELEVINGSWERELD HANDELBAAR TE MAKEN. ZE GEVEN DAARDOOR EEN ZIN AAN DE DOOD: NA DE DOOD KAN IK OPGENOMEN WORDEN IN EEN SOORT HIERNAMAALS. DIE ANGST EN DE MOGELIJKE PIJN IS DAN NIET VOOR NIETS: DE DOOD KRIJGT DAARDOOR ZIN IN HET LEVEN.
IS DE DOOD VOOR U EEN ZINNIG IETS? KUNT U DOODGAAN ACCEPTEREN? WAT ZIJN UW ARGUMENTEN OF WAARIN VINDT U STEUN VOOR DIE ACCEPTATIE? Dat het leven eindig is, geeft vooral het leven zin, niet zozeer de dood. Ik geloof eigenlijk niet in een beloning, in eeuwig leven. Het leven is mooi geweest. Daar moet iedereen het na je dood maar mee doen. En ik dus ook. Je leeft voort in gedachten, in dingen die je tot stand gebracht hebt. Dat klinkt natuurlijk mooier dan het is. Leef daarom meer als mensen die weten dat ze niet lang te leven hebben. Dat intense genieten, die dankbaarheid voor de talloze mooie momenten die zich dagelijks voordoen. Leef met de overtuiging dat het leven een geschenk is.

IS UW GEDACHTE OVER DE DOOD IN DE LOOP DER JAREN VERANDERD? Doodgaan is volkomen gezond. Ik dacht daar vroeger niet zo duidelijk over. Maar ik wist wel dat ik zo'n definitief afscheid beangstigend moeilijk vond.

WAAROM DENKT U ER NU ANDERS OVER? Pas in de laatste jaren ben ik me gaan realiseren waarom afscheid nemen zo moeilijk is. Ik leer veel van de natuur. Kijk om je heen en zie hoe er in dode boomstronken ongelooflijk veel nieuw leven ontstaat. Die leegte die je denkt achter te laten wordt net zo goed weer gevuld. Het leven is sterk en maakt altijd gebruik van de kansen die het krijgt. Dat is enorm geruststellend. De mensen die je achterlaat, zullen ook zonder mij verder kunnen leven, hoezeer je ook van elkaar hield. Of houdt. Het zal anders worden, maar ook zij zullen vanuit die leegte weer talloze kansen krijgen op iets nieuws.